Παρέμβαση στην Επιτροπή Υδάτικών Πόρων για τον Αχελώο 14/12/22

Παρέμβαση Βουλευτή Νέας Δημοκρατίας Νομού Καρδίτσας κ. Γιώργου Κωτσού για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Υδατικών Πόρων και συγκεκριμένα το Υδατικό ζήτημα της Θεσσαλίας

 Η πρόταση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας του Νομού Καρδίτσας κ. Γιώργου Κωτσού συζητήθηκε σήμερα στη Βουλή των Ελλήνων κατά τη συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών και της Υποεπιτροπής Υδατικών Πόρων της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος.

     Ο κ. Κωτσός είχε καταθέσει πρόταση σχετικά με την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Υδατικών Πόρων και συγκεκριμένα το Υδατικό ζήτημα της Θεσσαλίας για συζήτηση στην Υποεπιτροπή Υδατικών Πόρων της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος αλλά και στον ίδιο τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη πριν από μερικούς μήνες.

   Ειδικότερα κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης ο κ. Κωτσός τόνισε:

 «Μείζον θέμα για τη Θεσσαλία αποτελούν τα υδατικά ελλείμματα που διαμορφώνονται κάθε χρόνο από τις σημαντικές αποκλίσεις ανάμεσα στη ζήτηση του νερού και στην προσφορά των αναγκαίων ποσοτήτων, η οποία, εδώ και τρεις τουλάχιστον δεκαετίες, υπολείπεται σταθερά της ζήτησης, δημιουργώντας ένα έντονα ελλειμματικό υδατικό ισοζύγιο.

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί αυξάνει διαρκώς τους κινδύνους εμφάνισης ξηρασίας – ερημοποίησης και κατ’ επέκταση, μαζί με τις πλημμύρες, απειλεί την ασφάλεια στην περιοχή μας. Επιπλέον επιτείνει τα οικολογικά προβλήματα στους ποταμούς αλλά κυρίως στα υπόγεια υδατικά οικοσυστήματα, όπου οι υπεραντλήσεις από τα μόνιμα υδατικά αποθέματα είναι πλέον καθεστώς, οδηγώντας μοιραία σε μεγάλη οικολογική καταστροφή.

Τα στοιχεία και τα συμπεράσματα του Σχεδίου Διαχείρισης (ΣΔΛΑΠ) για το Υδατικό Διαμέρισμα Θεσσαλίας (ΥΔΘ), σε εφαρμογή της Οδηγίας 60/2000, επιβεβαιώνουν πλήρως τα παραπάνω.

Επιτρέψτε μου, ελπίζοντας ότι δεν θα κουράσω, να χρησιμοποιήσω ορισμένα βασικά μεγέθη που αναφέρονται στο ισχύον ΣΔΛΑΠ, που εγκρίθηκε με Υπουργική απόφαση του 2017.

Η ετήσια ζήτηση νερού που περιέχεται στο υδατικό ισοζύγιο του Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΛΑΠ, 2017) Θεσσαλίας είναι 1425 hm3. Στο ΣΔΛΑΠ γίνεται παραδοχή ότι, με τις δράσεις εξοικονόμησης και τα έργα που προτείνονται, η ζήτηση αυτή θα μειωθεί κατά 185 hm3, συνεπώς  η ζήτηση την οποία στο μέλλον καλούμαστε να εξασφαλίσουμε ανέρχεται σε 1.240 hm3.

Σε ότι αφορά την προσφορά νερού το ΣΔΛΑΠ θεωρεί ως βιώσιμες απολήψεις ύψους  160 hm3 από επιφανειακά οικοσυστήματα, 620 hm3 από υπόγεια οικοσυστήματα και 168hm3 από υφιστάμενα έργα ταμίευσης, δηλαδή σύνολο 948hm3.

Συνεπώς, αποδέχεται ότι, ακόμη και με την πραγματοποίηση των παραπάνω, θα παραμένει (προς εξάλειψη) ένα σημαντικό ετήσιο έλλειμμα 292 hm3, το οποίο το ΣΔΛΑΠ   προτείνει τρόπους να καλυφθεί , δηλαδή να οδηγηθούμε το συντομότερο σε μηδενικό έλλειμμα.

Για να συμβεί αυτό θεωρεί ότι κάποια στιγμή θα λειτουργήσουν όλα τα ήδη δρομολογημένα έργα (Ληθαίος, Αγιονέρι, δίκτυα Κάρλας κλπ.) συνεισφέροντας 67 hm3 και σε αυτά θα προστεθούν νέα έργα (Μουζάκι, Πύλη, Νεοχώρι, Ενιπέας, πεδινές λιμνοδεξαμενές κ.α) με 225 hm3.

Επειδή όμως σήμερα απευθύνομαι στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Περιφερειών και στην Υποεπιτροπή Υδατικών Πόρων της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος, να μου επιτρέψετε να εκφράσω τις ισχυρότατες επιφυλάξεις μου για το πόσο «στέρεα» είναι τα θεμέλια αυτού του οικοδομήματος, δηλαδή του ισοζυγίου του οποίου βασικές παράμετροι, είτε στο σκέλος της ζήτησης (πχ. πότε θα έχει πραγματοποιηθεί η μείωση των καταναλώσεων κατά 185hm3), είτε το σκέλος της προσφοράς και ειδικότερα στην ολοκλήρωση όλων αυτών των έργων.

Στο μεταξύ το βεβαιωμένο συσσωρευμένο συνολικό υδατικό έλλειμμα που καταγράφεται στους υπόγειους υδροφορείς, ύψους 3.000 hm3, όχι μόνο παραμένει αμείωτο, αλλά ενισχύεται περαιτέρω. Και σε όλα αυτά ας προστεθεί ότι η καταγραφή της ποιότητας των υδάτινων οικοσυστημάτων στη Θεσσαλία αποδεικνύει ότι ένα μεγάλο ποσοστό από αυτά βρίσκεται σε κακή κατάσταση, σύμφωνα με τα κριτήρια της Οδηγία 60/2000.

Όλα αυτά, ως πρόεδρος τότε της ΠΕΔ Θεσσαλίας,  με την ίδια όπως και σήμερα αγωνία και εκφράζοντας τότε το σύνολο σχεδόν των Θεσσαλών, τα είχα παραθέσει κατά την διαβούλευση επί του Σχεδίου του ΣΔΛΑΠ στη Λάρισα (Χατζηγιάννειο το 2017).

Οι ανησυχίες και οι αντιρρήσεις μας τότε δεν εισακούστηκαν. Βασικός στόχος του ΣΔΛΑΠ το 2017, με απροκάλυπτη πολιτική σκοπιμότητα, ήταν να εξοβελιστεί από το υδατικό ισοζύγιο η υπό εξέλιξη ενίσχυση του ΥΔ Θεσσαλίας με νερά από τον ταμιευτήρα Συκιάς, επί του Άνω Αχελώου, που παραμένει ημιτελής (ποσοστό εκτέλεσης 65%), όπως και η σήραγγα μεταφοράς προς Μουζάκι (ποσοστό εκτέλεσης 85%, πλήρως διανοιγμένη).

Προφανώς όλα τα θεωρητικά αυτά σενάρια περί «μηδενισμού» των ελλειμμάτων στο ΥΔ Θεσσαλίας δεν μπορούν να αποτελέσουν για την σημερινή κυβέρνηση έναν αξιόπιστο οδηγό βημάτων προς εξάλειψη του ελλείμματος, χωρίς φυσικά να απορρίπτουμε την υλοποίηση αρκετών δράσεων και έργων που προβλέπονται. Είμαστε όμως βέβαιοι πως η υπόθεση της μεταφοράς υδάτων από τον Άνω Αχελώο, αποτελεί μία εκ των ουκ άνευ  αποτελεσματική παράμετρο, η οποία, τώρα με την αναθεώρηση του ΣΔΛΑΠ που βρίσκεται σε εξέλιξη, πρέπει να επανέλθει στις βασικές κυβερνητικές προτεραιότητες, στη βάση και των δεσμεύσεων της ΝΔ απέναντι στο θεσσαλικό λαό για το θέμα αυτό.

Κλείνοντας λοιπόν την τοποθέτηση μου, εντελώς συνοπτικά θα προσθέσω ότι, εκτός του προγράμματος εξοικονόμησης και των έργων (στις ΛΑΠ Αχελώου και Πηνειού), πρέπει:

• Να εκπονηθεί ένα ολοκληρωμένο πλάνο (masterplan) ως βασικός «οδικός χάρτης» των δράσεων και των έργων που απαιτούνται,
• Να εκσυγχρονιστεί το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης υδάτων με παράλληλη ενίσχυση των σχετικών δομών εφαρμογής των πολιτικών για τα νερά»